Xu hướng hội nhập trong lĩnh vực AI: từ tập trung đến phân tán, từ khái niệm đến thực tiễn

Gần đây, quan sát xu hướng trong lĩnh vực AI tổng quát, tôi đã phát hiện một xu hướng phát triển thú vị: AI truyền thống đang chuyển từ tập trung sang phân tán, trong khi AI blockchain đang tiến từ giai đoạn xác minh khái niệm sang tính thực tiễn. Hai lĩnh vực này đang tăng tốc kết hợp.

Các động thái phát triển trong lĩnh vực AI truyền thống cho thấy, các mô hình AI đang trở nên nhẹ nhàng và tiện lợi hơn. Ví dụ, sự phổ biến của trí tuệ địa phương và các mô hình AI ngoại tuyến do một ông lớn công nghệ phát hành có nghĩa là các nền tảng AI không còn bị giới hạn trong các trung tâm dịch vụ đám mây lớn, mà có thể được triển khai trên điện thoại di động, thiết bị biên, thậm chí là các thiết bị IoT.

Đồng thời, một số trợ lý AI thực hiện cuộc đối thoại giữa các AI thông qua giao thức giao tiếp đa tác nhân, đánh dấu sự chuyển đổi của AI từ trí tuệ đơn lẻ sang hợp tác tập thể. Xu hướng phát triển này đặt ra một câu hỏi quan trọng: Khi các thực thể AI hoạt động phân tán cao, làm thế nào để đảm bảo tính nhất quán dữ liệu và độ tin cậy trong quyết định giữa các instance AI hoạt động phân tán này?

Nhu cầu này rõ ràng và dễ thấy: sự tiến bộ công nghệ (giảm trọng lượng mô hình) dẫn đến sự thay đổi trong cách triển khai (công cụ phân tán), từ đó tạo ra nhu cầu mới (xác minh phi tập trung).

Trong lĩnh vực AI blockchain, các dự án ban đầu chủ yếu dựa vào đầu cơ khái niệm, nhưng gần đây thị trường đã bắt đầu chuyển hướng sang việc xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng AI nền tảng hơn. Một số dự án bắt đầu chuyên môn hóa trong các chức năng như sức mạnh tính toán, suy diễn, gán nhãn dữ liệu, lưu trữ, v.v. Ví dụ, một số dự án tập trung vào việc hợp nhất sức mạnh tính toán phi tập trung, một số xây dựng mạng suy diễn phi tập trung, và một số khác đang tập trung vào học liên bang và tính toán biên.

Điều này phản ánh một logic cung cấp dần trở nên rõ ràng: sau khi sự thổi phồng về khái niệm giảm nhiệt, nhu cầu về cơ sở hạ tầng xuất hiện, thúc đẩy sự phân công chuyên môn, cuối cùng hình thành hiệu ứng hợp tác sinh thái.

AI truyền thống ngày càng trưởng thành về mặt kỹ thuật, nhưng thiếu động lực kinh tế và cơ chế quản trị; trong khi đó, AI blockchain có sự đổi mới trong mô hình kinh tế, nhưng việc thực hiện công nghệ vẫn chậm. Sự kết hợp của cả hai có thể đạt được sự bổ sung lẫn nhau, tạo ra một mô hình mới kết hợp "tính toán hiệu quả" ngoài chuỗi và "xác minh nhanh chóng" trên chuỗi.

Trong mô hình mới này, AI không còn chỉ là công cụ nữa, mà là một người tham gia có danh tính kinh tế. Mặc dù trọng tâm của các nguồn lực như sức mạnh tính toán, dữ liệu, suy luận nằm ở ngoài chuỗi, nhưng cũng cần một mạng lưới xác minh nhẹ. Sự kết hợp này vừa duy trì hiệu quả và tính linh hoạt của tính toán ngoài chuỗi, vừa đảm bảo độ tin cậy và tính minh bạch thông qua xác minh nhẹ trên chuỗi.

Cần lưu ý rằng sự phát triển nhanh chóng của AI không phân biệt giữa lĩnh vực truyền thống hoặc blockchain, nhưng sự thiên kiến của con người thì có. Do đó, đối với triển vọng tích hợp giữa AI và công nghệ blockchain, chúng ta nên giữ một thái độ cởi mở và tiên phong.